ที่มาของหนังสือการ์ตูน "คุณทองแดง"

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว..กับคุณๆ 4 ขา

ตอนที่ 1 เช้าวันใหม่ที่สดใส ของ คุณมะลิ

แต่เดิมนั้น ภายในพระตำหนักสวนจิตรลดาฯ เคยมี คุณๆ เพียงแค่ 4 คือ คุณสุดหล่อ คุณหมามุ่ย สุนัขพันธุ์ดัลเมเชี่ยน กับ คุณซูซี่ และคุณคุ้กกี้ ซึ่งเป็นสุนัขพันธ์ค้อกเกอร์ สแปเนียล

วันหนึ่ง .. หมาขี้เรื้อนขนยาว สีขาวจากข้างถนน ซึ่งเคยเรียกกันว่า อีมะลิ ก็มุดหลุดรอดเข้ามาภายในบริเวณกรงของ คุณๆ ในช่วงระยะที่กำลังเป็นสัด พร้อมที่จะผสมพันธุ์ คุณสุดหล่อ กับคุณหมามุ่ย ก็เลยขึ้นไปผสม กระทั่งเจ้าหน้าที่ภายในวังมาเห็นเข้าจึงจับไปส่งให้ กทม เมื่อความทราบถึงพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวก็ทรงมีรับสั่งให้เจ้าหน้าที่ไปรับ กลับมาเลี้ยงดู

ในช่วงระยะที่นำ คุณมะลิ กลับมาเลี้ยงดูฟูมฟักเพื่อให้หายจากการเป็นขี้เรื้อน โดยฝากไว้ที่โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ คุณมะลิ ก็เริ่มเปล่งปลั่งขึ้น ขี้เรื้อนหายไป และปรากฎว่า คุณมะลิ ตั้งท้อง และได้คลอดลูกออกมาทั้งหมด 9 ตัว ซึ่งเป็นลูกของ คุณสุดหล่อ กับคุณ หมามุ่ย คุณหมอนพกฤษณ์ จันทิก นายสัตวแพทย์ประจำโรงพยาบาลสัตว์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ซึ่งเป็นนายสัตวแพทย์ซึ่งร่วมดูแลสุนัขของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว กับทีมนายสัตวแพทย์ประจำโรงพยาบาลสัตว์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์เล่าว่า

หลังจาก คุณมะลิ คลอดลูกได้ครบ 1 อาทิตย์ โรงพยาบาลสัตว์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ก็ส่ง คุณมะลิ และลูกๆ กลับเข้าวัง ซึ่งครอบครัวของ คุณมะลิ ก็ได้สร้างความเกษมสำราญให้กับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเป็นอย่างมาก

นายสัตวแพทย์นพกฤษณ์เล่าว่า พอมีลูกสุนัข 9 ตัวเข้ามาอยู่ในวัง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวก็คงจะทรงมีพระเกษมสำราญขึ้นมาก เสด็จพระราชดำเนินมาทรงถ่ายรูปลูกสุนัขทั้ง 9 ด้วยพระองค์เองทุกวัน ตอนช่วงที่ลูกหมาคลอด พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จะทรงละเอียดมาก มีรับสั่งให้จดวันที่และเวลา เป็นนาทีนะครับ รวมทั้งชั่งน้ำหนักแรกคลอด ถวายรายงานให้พระองค์ท่านทราบ หลังจากนั้นก็ยังต้องชั่งน้ำหนักถวายรายงานพระองค์ท่านทุกวัน

แม้กระทั่งภายหลัง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานลูกๆของ คุณมะลิ ให้กับข้าราชบริพาร ที่ทรงเลือกสรรว่ารักสุนัขจริงๆไปแล้ว ก็ยังมีรับสั่งด้วยความเป็นห่วงให้ถ่ายรูปลูกหมามาส่ง และให้ชั่งน้ำหนักลูกหมามาถวายรายงานให้พระองค์ท่านทราบอย่างน้อยเดือนละครั้ง

..........................................................................................................

ตอนที่ 2 คุณทองแดง สุนัขประจำรัชกาล

หลังจากที่ คุณมะลิ มีลูกเล็กๆได้ไม่นาน คุณทองแดง ลูกสุนัขเทศ
(ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงย่อมาจากคำว่า เทศบาล) ก็ได้เข้ามาอยู่ในพระราชวัง พระตำหนักสวนจิตรลดาฯบ้าง คุณทองแดง เป็นลูกของ นังแดง สุนัขจรจัดบริเวณถนนพระราม 9 โดยมีนายแพทย์คนหนึ่งนำ ทองแดง มาทูลเกล้าถวายให้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทอดพระเนตร เมื่อครั้งเสด็จพระราชดำเนินไปเปิดศูนย์การแพทย์พระราม 9

เมื่อทอดพระเนตร คุณทองแดง แล้วก็มีรับสั่งว่า ให้นำเข้ามาเลี้ยงเพราะ แม่ของ
คุณทองแดงในเวลานั้นมีสภาพโทรมมาก ไม่สามารถเลี้ยงลูกได้

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึงยก คุณทองแดง ให้เป็นลูกเลี้ยงของ คุณมะลิ เพราะ คุณทองแดง ในเวลานั้นอายุน้อยกว่าลูกๆของคุณมะลิ แค่วันเดียว ซึ่ง คุณมะลิ ก็ต้อนรับลูกใหม่เป็นอย่างดี ไม่มีความรังเกียจ และรัก คุณทองแดง เหมือนลูกของตัวเอง

จากที่เคยมีลูกสุนัข 9 ตัว คุณมะลิ จึงต้องให้นมลูกถึง 10 ตัว แต่เนื่องจาก คุณมะลิ แข็งแรง มีอาหารการกินดีจึงทำให้มีน้ำนมเพียงพอสำหรับการเลี้ยงลูกทั้ง 10 ได้

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงชื่นชม คุณมะลิ ในฐานะที่เป็นแม่หมาตัวอย่างอยู่บ่อยๆ เพราะไม่มีความรังเกียจเดียดฉันท์ลูกหมา อย่าง คุณทองแดง ซึ่งไม่ใช่ลูกของตัวเองเลย ในบางครั้ง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึงทรงใช้เรื่องของ ?คุณมะลิ? มาเป็นคติสอนคนหลายๆคน

จากที่เคยเป็นลูกหมาจรจัด พี่น้องถูกรถทับตายไปวันละตัวสองตัว คุณทองแดง ก็เข้ามาอยู่ในวังส่วน นังแดง แม่ของ คุณทองแดง ต่อมาก็มีผู้รับไปเลี้ยงดูฟูมฟัก เมื่อเข้ามาอยู่ในวัง คุณทองแดง ก็เป็นที่โปรดปรานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องจากเป็นสุนัขที่ชาญฉลาดมาก

เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเรียกให้คุณทองแดงขึ้นเฝ้า เพื่อที่จะทรงชั่งน้ำหนัก แค่เพียงรับสั่งว่าทองแดงไปชั่งน้ำหนัก คุณทองแดง ก็จะทรงเดินขึ้นตาชั่ง หากตัวของ คุณทองแดง บังอยู่ คุณทองแดง ก็จะเบี่ยงตัวให้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงก้มลงทอดพระเนตรสเกลได้สะดวก

หรืออย่าง เวลาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จแปรพระราชฐานไปประทับที่พระตำหนักเปี่ยมสุข พระราชวังไกลกังวล และนำคุณๆไปด้วย ? เมื่อเสด็จพระราชดำเนินลงมาเพื่อทรงออกกำลัง ตรงถนนบริเวณชายหาดซึ่งมีต้นมะพร้าวอยู่ เพียงรับสั่งว่าอ้อมต้นมะพร้าว คุณทองแดงก็จะวิ่งอ้อมต้นมะพร้าวทันที โดยไม่ต้องมีการสอน ในขณะที่คุณอื่นๆ จะวิ่งเล่นสนุกสนานตามประสา และเมื่อวิ่งอ้อมต้นมะพร้าวไปสักครึ่งต้น คุณทองแดงก็จะหยุดหันมามองพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เหมือนจะถามว่าถูกไหมเพคะ ทำนองนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวก็ทรงพยักพระพักตร์ หลังจากนั้นคุณทองแดงก็จะเดินหรือวิ่งต่อ

แล้วคุณทองแดงเป็นสุนัขที่ไม่เข้ามาเคลียคลอพระองค์ท่าน เวลาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนิน คุณทองแดงจะนำเสด็จอยู่หน้าพระองค์ท่าน เวลาพระองค์ท่านประทับนั่ง คุณทองแดงก็จะนั่งหมอบอยู่ด้านหน้า ใช้สองขาหน้าเกยกันเหมือนคนกำลังหมอบคลาน เป็นท่านี้ตลอด แล้วหันหน้าออกไปด้านนอกคอยระแวดระวังด้านนอกอย่างเดียว

ลักษณะเด่นของสุนัขพันธุ์บาเซนจิคือ ไม่เห่า ไม่มีกลิ่นตัว มีท่วงท่าสง่างาม ซึ่งคุณทองแดงมีขนาดตัวใหญ่กว่าสุนัขพันธุ์บาเซนจิทั่วไป พระองค์จึงทรงเรียกคุณทองแดงว่าเป็นสุนัขพันธุ์ไทยซูเปอร์บาเซนจิ คุณทองแดงนับว่าเป็นสุนัขที่ฉลาดและรู้ภาษามาก ไม่ว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะรับสั่งกับคุณทองแดงอย่างไร ก็จะรู้เรื่องและทำตามทุกอย่าง

แม้ว่าคุณทองแดงจะถูกหมายให้เป็นคู่กับคุณทองดำ แต่คู่ที่แท้จริงของคุณทองแดง กลับเป็นคุณทองแท้ สุนัขพันธุ์บาเซนจิ ซึ่งทั้งคู่ได้ให้กำเนิดสุนัข ๙ ตัวเมื่อ ๒๖ กันยายน ๒๕๔๓ โดยมีชื่อเรียงกันดังนี้ ทองชมพูนุท-ทองเอก-ทองม้วน-ทองทัต-ทองพลุ-ทองหยิบ-ทองหยอด-ทองอัฐ และทองนพคุณ

ความสามารถพิเศษของคุณทองแดงคือ สามารถใช้โทรจิต เรียกสุนัขตัวอี่นๆให้มาเข้าเฝ้าฯพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ ซึ่งเหตุการณ์ดังกล่าวได้ปรากฎให้เห็นหลายครั้ง โดยคุณทองแดงจะเข้าเฝ้าฯ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในระยะใกล้ชิดกับพระองค์เสมอ

ในขณะที่สุนัขทรงเลี้ยงตัวอื่น มักจะหลบมุม หรือวิ่งเล่นไปในบริเวณอื่นที่อยู่ห่างจาก สายพระเนตร เมื่อถึงเวลาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงรับสั่งให้คุณทองแดงไปตามสุนัขทรงเลี้ยงตัวใดมาก็ตาม คุณทองแดงก็เพียงแต่ลุกขึ้นยืนในระยะที่ไม่ห่างจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวนัก แล้วส่งโทรจิต ตามสุนัขทรงเลี้ยงที่พระองค์รับสั่งมา สักพัก สุนัขทรงเลี้ยงตัวนั้นก็จะวิ่งมาหาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

นอกจากเรื่องการส่งโทรจิตของคุณทองแดงแล้ว ยังมีความสามารถในเรื่องของการรู้เวลา ซึ่งเมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระราชภารกิจใดนานเกินเวลาที่จะเสด็จกลับพระตำหนัก คุณทองแดงจะเดินเข้าไปใกล้ๆ แล้วเลียพระหัตถ์หลายครั้ง เป็นสัญญาณเตือนว่า เลยเวลาจะเสด็จขึ้นพระตำหนักไปมากแล้ว ซึ่งพระองค์มักจะรับสั่งกับผู้ที่เข้าเฝ้าฯ เสมอว่า ทองแดงมาตามกลับแล้ว

เมื่อมีผู้มาเข้าเฝ้าฯ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว คุณทองแดงจะหมอบเฝ้าฯ อยู่ที่พระบาทไม่วิ่งไปไหน และจะหมอบขวางอยู่ระหว่างพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวกับผู้ที่มาเข้าเฝ้าฯ หากระยะเวลาในการเข้าเฝ้าฯ นาน คุณทองแดงจะเงยหน้าขึ้นมองพระพักตร์และผู้มาเข้าเฝ้าฯ พร้อมกับถอนใจยาว แต่ก็ไม่ลุกไปไหน ยังคงหมอบเฝ้าอยู่เช่นนั้น

หรือเวลาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จประทับพักผ่อนพระอิริยาบถในที่ใดๆ หากคุณทองแดงเป็นเวรตามเสด็จ จะวิ่งนำหน้าลาดตระเวนไปก่อน และเมื่อพระองค์หยุดนั่งอยู่ที่ใด
คุณทองแดงก็จะเฝ้าฯ อยู่ใกล้ๆ หันหน้าไปด้านนอก ไม่ได้เข้ามาคลอเคลียพระองค์ท่านเหมือนกับสุนัขทรงเลี้ยงตัวอื่น และคุณทองแดงจะได้ตามเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทุกครั้ง หลังจากที่ครั้งหนึ่ง ไม่ได้ตามเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซึ่งไปทรงงานที่สวนจิตรฯ นานไปหน่อย ทำให้คุณทองแดงเครียดเพราะคิดถึงพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ถึงกับล้มป่วยจนต้องเข้าโรงพยาบาล

คุณทองแดงเป็นสุนัขที่กตัญญู รู้คุณเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะกับแม่มะลิ ซึ่งเป็นเสมือนแม่นมของคุณทองแดง ที่แม้เมื่อแยกกันอยู่แล้ว ทุกครั้งที่คุณทองแดงพบกับแม่มะลิ จะแสดงความเคารพแม่มะลิอยู่เสมอ คุณทองแดง เป็นสุนัขตัวที่ ๑๗ ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ต่อมาครอบครัวของคุณทองแดง ได้รับพระราชทานนามสกุลจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวว่า "สุวรรณชาด"